Ta strona jest częścią serii o 4. przykazaniu: Szabat:
- Aneks 5a: Szabat i dzień chodzenia do kościoła — dwie różne rzeczy
- Aneks 5b: Jak zachowywać Szabat we współczesnych czasach
- Aneks 5c: Zastosowanie zasad szabatu w codziennym życiu
- Aneks 5d: Jedzenie w Szabat — praktyczne wskazówki
- Aneks 5e: Transport w Szabat
- Aneks 5f: Technologia i rozrywka w Szabat
- Aneks 5g: Praca i Szabat — pokonywanie wyzwań codzienności (Obecna strona).
DLACZEGO PRACA JEST NAJWIĘKSZYM WYZWANIEM
Dla większości wierzących największą przeszkodą w zachowywaniu szabatu jest zatrudnienie. Jedzenie, transport i technologię można dostosować dzięki przygotowaniu, ale zobowiązania zawodowe uderzają w sam rdzeń utrzymania i tożsamości człowieka. W starożytnym Izraelu rzadko stanowiło to problem, ponieważ cały naród przestawał pracować w Szabat; sklepy, sądy i targowiska były z urzędu zamknięte. Powszechne łamanie szabatu było nietypowe i zwykle wiązało się z okresami narodowego nieposłuszeństwa lub wygnania (zob. Nehemiasza 13:15-22). Dziś jednak większość z nas żyje w społeczeństwach, w których siódmy dzień jest zwyczajnym dniem pracy, co sprawia, że to przykazanie jest najtrudniejsze w praktycznym zastosowaniu.
PRZEJŚCIE OD ZASAD DO PRAKTYKI
W całej tej serii podkreślaliśmy, że przykazanie szabatu jest częścią świętego i wiecznego Prawa Bożego, a nie odosobnioną regułą. Te same zasady przygotowania, świętości i konieczności mają tu zastosowanie, ale stawka jest wyższa. Wybór zachowywania szabatu może wpłynąć na dochody, ścieżki kariery czy modele biznesowe. Jednak Pismo konsekwentnie przedstawia zachowywanie szabatu jako próbę lojalności i zaufania Bożemu zaopatrzeniu — cotygodniową okazję, by pokazać, gdzie leży nasza ostateczna wierność.
CZTERY NAJCZĘSTSZE SYTUACJE ZWIĄZANE Z PRACĄ
W tym artykule rozważymy cztery główne kategorie, w których pojawiają się konflikty z szabatem:
- Zatrudnienie na etacie — praca u kogoś w handlu detalicznym, wytwórstwie lub podobnych branżach.
- Samozatrudnienie — prowadzenie własnego sklepu lub działalności w domu.
- Służby ratunkowe i opieka zdrowotna — policja, strażacy, lekarze, pielęgniarki, opiekunowie i podobne role.
- Służba wojskowa — zarówno obowiązkowa, jak i zawodowa.
Każda sytuacja wymaga rozeznania, przygotowania i odwagi, ale biblijna podstawa jest ta sama: „Sześć dni będziesz pracował i wykonywał wszelką swą pracę, ale siódmego dnia jest szabat Pana, Boga twego” (Wyjścia 20:9-10).
ZATRUDNIENIE NA ETACIE
Dla wierzących zatrudnionych na etacie — w handlu detalicznym, produkcji, usługach czy podobnych zawodach — największym wyzwaniem jest to, że grafiki pracy są zwykle ustalane przez kogoś innego. W starożytnym Izraelu problem ten praktycznie nie istniał, bo cały naród zachowywał Szabat, ale w nowoczesnych gospodarkach sobota bywa dniem szczytowym. Pierwszym krokiem dla osoby zachowującej Szabat jest wczesne i jasne zakomunikowanie swoich przekonań oraz zrobienie wszystkiego, co możliwe, by ułożyć tydzień pracy wokół Szabatu.
Jeśli szukasz nowej pracy, wspomnij o zachowywaniu Szabatu na etapie rozmowy kwalifikacyjnej, a nie w CV. Pozwoli to uniknąć odrzucenia przed rozmową, a także da okazję, by wyjaśnić swoje zobowiązanie i podkreślić gotowość do pracy w inne dni. Wielu pracodawców ceni pracowników, którzy podejmą się pracy w niedziele lub w mniej pożądanych godzinach w zamian za wolne soboty. Jeśli już jesteś zatrudniony, poproś z szacunkiem o zwolnienie z pracy w godzinach Szabatu, oferując zmiany w grafiku, pracę w święta lub odrobienie godzin w inne dni.
Zwracaj się do pracodawcy z uczciwością i pokorą, ale też stanowczo. Szabat nie jest osobistą preferencją, lecz przykazaniem. Pracodawcy chętniej przychylą się do prośby jasnej i wyrażonej z szacunkiem niż do niepewnej i chwiejnej. Pamiętaj, że przygotowanie w ciągu tygodnia należy do ciebie — kończ projekty z wyprzedzeniem, zostaw miejsce pracy uporządkowane i upewnij się, że twoja nieobecność w Szabat nie obciąży niepotrzebnie współpracowników. Okazując rzetelność i niezawodność, wzmacniasz swoją wiarygodność i pokazujesz, że zachowywanie Szabatu kształtuje lepszego pracownika, a nie gorszego.
Jeśli pracodawca kategorycznie odmawia zmiany grafiku, rozważ modlitewnie swoje opcje. Niektórzy zachowujący Szabat podejmowali decyzje o obniżeniu pensji, zmianie działu czy nawet zmianie zawodu, aby być posłusznymi Bożemu przykazaniu. Choć trudne, takie decyzje wpisują się w to, że Szabat jest cotygodniową próbą wiary — zaufania, że Boże zaopatrzenie przewyższa to, co tracisz, będąc Mu posłuszny.
SAMOZATRUDNIENIE
Dla osób samozatrudnionych — prowadzących biznes domowy, usługi freelancerskie czy sklep — próba szabatu wygląda inaczej, ale jest równie realna. Zamiast pracodawcy wyznaczającego godziny pracy, to ty je wyznaczasz, co oznacza, że musisz celowo zamknąć działalność w świętych godzinach. W starożytnym Izraelu kupcy, którzy próbowali handlować w Szabat, byli upominani (Nehemiasza 13:15-22). Zasada ta nadal obowiązuje: nawet jeśli klienci oczekują twoich usług w weekend, Bóg oczekuje, że uświęcisz siódmy dzień.
Jeśli planujesz rozpocząć działalność, zastanów się, jak wpłynie ona na twoją zdolność zachowywania Szabatu. Niektóre branże łatwo zamknąć w siódmy dzień; inne opierają się na weekendowej sprzedaży czy terminach. Wybierz działalność, która pozwala tobie i twoim pracownikom zachować Szabat wolny od pracy. Wpisz zamknięcie w Szabat w planie biznesowym i komunikacji z klientami od samego początku. Ustalając oczekiwania wcześnie, uczysz klientów szacunku dla twoich granic.
Jeśli twój biznes działa w Szabat, wprowadź konieczne zmiany, by go zamykać w święty dzień — nawet jeśli oznacza to spadek przychodów. Pismo ostrzega, że czerpanie zysku z pracy w Szabat podważa posłuszeństwo równie mocno, jak wykonywanie tej pracy własnymi rękami. Współki i partnerstwa mogą komplikować sprawę: nawet jeśli niewierzący wspólnik prowadzi firmę w Szabat, ty nadal czerpiesz zysk z tej pracy, a Bóg nie akceptuje takiego rozwiązania. Aby uczcić Boga, osoba zachowująca Szabat powinna wycofać się z systemu, w którym jej dochód zależy od pracy szabatowej.
Choć te decyzje bywają kosztowne, stanowią mocne świadectwo. Klienci i współpracownicy zobaczą twoją integralność i konsekwencję. Zamykając biznes w Szabat, czynem ogłaszasz, że twoje zaufanie spoczywa na Bożym zaopatrzeniu, a nie na nieustannej produkcji.
SŁUŻBY RATUNKOWE I OPIEKA ZDROWOTNA
Powszechne jest błędne przekonanie, że praca jako ratownik albo w ochronie zdrowia jest z automatu dozwolona w Szabat. Pogląd ten zwykle wynika z faktu, że Jezus uzdrawiał ludzi w Szabat (zob. Mateusza 12:9-13; Marka 3:1-5; Łukasza 13:10-17). Bliższe spojrzenie pokazuje jednak, że Jezus nie wychodził z domu w Szabat z zamiarem prowadzenia „kliniki uzdrawiania”. Jego uzdrowienia były spontanicznymi aktami miłosierdzia, a nie wzorcem zaplanowanej, opłacanej pracy. Nie ma ani jednego przypadku, by Jezus otrzymał zapłatę za uzdrowienia. Jego przykład uczy nas pomagać tym, którzy są w prawdziwej potrzebie, nawet w Szabat, ale nie znosi czwartego przykazania ani nie czyni z opieki zdrowotnej i pracy ratunkowej stałego wyjątku.
We współczesnym świecie rzadko brakuje osób, które nie zachowują Szabatu i chętnie wypełniają te role. Szpitale, kliniki i służby ratunkowe działają 24/7, obsadzane w większości przez ludzi, którzy Szabatu nie przestrzegają. Ta dostępność usuwa usprawiedliwienie, by dziecko Boże świadomie przyjmowało pracę wymagającą regularnego łamania Szabatu. Choć może to brzmieć szlachetnie, żadna profesja — nawet nastawiona na pomaganie — nie stoi ponad Bożym nakazem odpoczynku w siódmym dniu. Nie możemy twierdzić: „Służenie ludziom jest dla Boga ważniejsze niż zachowywanie Jego Prawa”, skoro sam Bóg zdefiniował dla nas świętość i odpoczynek.
Nie znaczy to, że zachowujący Szabat nigdy nie mogą działać dla ratowania życia czy ulżenia w cierpieniu w Szabat. Jak uczył Jezus: „W Szabat wolno czynić dobrze” (Mateusza 12:12). Jeśli pojawi się niespodziewany nagły przypadek — wypadek, chory sąsiad czy kryzys w twoim domu — należy działać, by chronić życie i zdrowie. To jednak czym innym niż przyjmowanie stanowiska, które z góry zobowiązuje do pracy w każdy Szabat. W rzadkich przypadkach, gdy naprawdę nikogo innego nie ma, możesz tymczasowo zastąpić kogoś w krytycznej potrzebie, ale niech to będą wyjątki, a nie norma; unikaj też pobierania zapłaty w tych godzinach.
Zasadą przewodnią jest odróżnianie spontanicznych aktów miłosierdzia od regularnego zatrudnienia. Miłosierdzie współgra z duchem Szabatu; zaplanowana, nastawiona na zysk praca go podważa. W miarę możliwości osoby zachowujące Szabat pracujące w ochronie zdrowia czy ratownictwie powinny negocjować grafiki szanujące Szabat, szukać ról lub zmian, które nie naruszają przykazania, i ufać Bożemu zaopatrzeniu, czyniąc to.
SŁUŻBA WOJSKOWA
Służba wojskowa stanowi szczególne wyzwanie dla zachowujących Szabat, ponieważ często wiąże się z obowiązkową służbą pod władzą państwa. Pismo podaje przykłady ludu Bożego mierzącego się z takim napięciem. Wojsko izraelskie maszerowało przez siedem dni wokół Jerycha, co znaczy, że nie odpoczywali w siódmym dniu (Jozuego 6:1-5), a Nehemiasz opisuje straże przy bramach miasta w Szabat, strzegące jego świętości (Nehemiasza 13:15-22). Przykłady te pokazują, że w czasach obrony narodowej lub kryzysu obowiązki mogły rozciągać się na Szabat — ale podkreślają też, że były to wyjątki związane z przetrwaniem wspólnoty, a nie osobistymi wyborami kariery.
Dla osób poborowych środowisko nie jest dobrowolne. Podlegasz rozkazom i masz bardzo ograniczoną możliwość wyboru grafiku. W takim przypadku zachowujący Szabat powinien nadal z szacunkiem prosić przełożonych o zwolnienie z obowiązków w Szabat, wyjaśniając, że to głęboko zakorzenione przekonanie. Nawet jeśli prośba nie zostanie uwzględniona, sam wysiłek oddaje chwałę Bogu i może przynieść nieoczekiwaną przychylność. Ponad wszystko zachowuj pokorną postawę i spójne świadectwo.
Dla osób rozważających karierę wojskową sytuacja wygląda inaczej. Pozycja zawodowa to wybór osobisty, podobnie jak każdy inny zawód. Przyjęcie roli, o której wiesz, że będzie regularnie wymagać łamania Szabatu, jest nie do pogodzenia z nakazem, by go uświęcać. Tak jak w innych dziedzinach, zasadą przewodnią jest szukanie przydziałów lub stanowisk, w których twoje zachowywanie Szabatu może być uszanowane. Jeśli w danym obszarze nie jest to możliwe, rozważ w modlitwie inną drogę zawodową, ufając, że Bóg otworzy inne drzwi.
W służbie zarówno obowiązkowej, jak i dobrowolnej kluczowe jest czcić Boga tam, gdzie jesteś. Zachowuj Szabat w maksymalnym możliwym zakresie bez buntu, okazując szacunek autorytetowi, a jednocześnie cicho żyjąc zgodnie z przekonaniami. W ten sposób pokazujesz, że twoja wierność Prawu Bożemu nie zależy od wygody, ale jest zakorzeniona w wierności.
WNIOSKI: ŻYCIE SZABATEM JAKO SPOSÓB ŻYCIA
Tym artykułem kończymy naszą serię o Szabacie. Od jego fundamentów w stworzeniu po praktyczne zastosowania w sferze jedzenia, transportu, technologii i pracy widzieliśmy, że czwarte przykazanie nie jest izolowaną regułą, lecz żywym rytmem wplecionym w wieczne Prawo Boże. Zachowywanie Szabatu to więcej niż unikanie pewnych czynności; to przygotowanie z wyprzedzeniem, zaprzestanie zwykłej pracy i uświęcanie czasu dla Boga. Chodzi o uczenie się zaufania Jego zaopatrzeniu, kształtowanie tygodnia wokół Jego priorytetów i modelowanie Jego odpoczynku w niespokojnym świecie.
Bez względu na twoje okoliczności — czy jesteś zatrudniony, samozatrudniony, opiekujesz się rodziną, czy służysz w złożonym środowisku — Szabat pozostaje cotygodniowym zaproszeniem, by wyjść z cyklu produkcji i wejść w wolność Bożej obecności. Stosując te zasady, odkryjesz, że Szabat nie jest ciężarem, lecz rozkoszą, znakiem wierności i źródłem siły. Ćwiczy serce, by ufało Bogu nie tylko jednego dnia w tygodniu, ale każdego dnia i w każdej dziedzinie życia.
